ریزش مو که به‌عنوان آلوپسی هم شناخته می‌شود، یکی از دغدغه‌های شایع در بین افراد است و تاثیرات روانی و اجتماعی قابل توجهی دارد. این مشکل در هر سنی رخ می‌دهد و دلایل متعددی از جمله عوامل ژنتیکی، تغییرات هورمونی، استرس، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی، بیماری‌ها و مصرف برخی داروها در ایجاد آن تاثیرگذار هستند. شناخت دقیق علت ریزش مو برای انتخاب روش درمانی مناسب کمک بسیار زیادی به شما می‌کند.
انواع ریزش مو
ریزش مو به اشکال مختلفی بروز می‌کند که هر کدام ویژگی‌ها و دلایل خاص خود را دارند:
- ریزش موی آندروژنتیک (طاسی با الگوی مردانه یا زنانه): این نوع ریزش مو شایع‌ترین شکل ریزش مو است که تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و هورمونی قرار دارد. در مردان، معمولا با نازک شدن موها در ناحیه پیشانی و تاج سر شروع می‌شود، در حالی که در خانم‌ها، نازک شدن موها به صورت یکنواخت در سراسر سر مشاهده می‌شود.
- ریزش موی سکه‌ای (آلوپسی آره‌آتا): در این حالت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله کرده و باعث ریزش مو در نواحی گرد یا بیضی شکل می‌شود. این نوع ریزش مو ممکن است در هر نقطه از بدن رخ دهد.
- ریزش موی منتشر (تلوژن افلوویوم): این نوع ریزش مو به صورت ناگهانی و گسترده رخ می‌دهد و معمولا به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی مثل استرس شدید، جراحی، بیماری یا تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود.
- ریزش موی کششی: این نوع ریزش مو به خاطر کشش مداوم موها در نتیجه مدل‌های مویی که فشار زیادی به ریشه مو وارد می‌کنند، مثل محکم بستن موها یا استفاده مکرر از وسایل حرارتی، ایجاد می‌شود.
علت ریزش مو چیست؟
دلایل متعددی باعث ریزش مو می‌شوند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- عوامل ژنتیکی: وراثت نقش مهمی در تعیین الگوی ریزش مو دارد. اگر در خانواده‌تان سابقه ریزش مو وجود دارد، احتمال بروز آن در شما هم بیشتر می‌شود.
- تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی در دوران بارداری، یائسگی، مشکلات تیروئیدی یا مصرف قرص‌های ضدبارداری باعث ریزش مو می‌شوند.
- استرس و فشار روانی: استرس شدید و مداوم چرخه رشد مو را مختل می‌کند و باعث ریزش مو می‌شود.
- تغذیه نامناسب: کمبود مواد مغذی مثل پروتئین، آهن، روی و ویتامین‌ها سلامت موهای شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث ریزش آن‌ها می‌شود.
- بیماری‌ها و عفونت‌ها: برخی بیماری‌ها مثل دیابت، لوپوس، عفونت‌های قارچی پوست سر و مشکلات تیروئیدی باعث ریزش مو می‌شوند.
- مصرف داروها: برخی داروها مثل داروهای ضدافسردگی، ضدانعقاد خون و داروهای شیمی‌درمانی به عنوان عوارض جانبی باعث ریزش مو می‌شوند.
- عوامل محیطی: قرار گرفتن مداوم در معرض آلودگی‌ها، مواد شیمیایی مضر و اشعه ماوراءبنفش به سلامت موهای شما آسیب می‌رساند.
- مدل‌های موی نامناسب: استفاده مکرر از مدل موهایی که به موی شما فشار می‌آورند، مثل بستن محکم آن‌ها، باعث ریزش موی کششی می‌شود.
درک انواع و علت ریزش مو به پیشگیری و مدیریت بهتر این مشکل کمک می‌کند. در صورت تجربه ریزش موی غیرطبیعی، حتما با یک متخصص پوست و مو مشورت کنید. تا علت دقیق مشخص شود و راهکارهای مناسبی را به شما ارائه بدهد.
شاید این مطلب برای شما مفید باشد: مزوتراپی مو
تاثیر سن در ریزش مو
با گذشت زمان، تغییرات فیزیولوژیکی طبیعی بدن تاثیر قابل توجهی بر سلامت موهای شما دارد. در سنین بالاتر، فعالیت فولیکول‌های مو کاهش پیدا می‌کند و روند رشد مو کندتر می‌شود؛ این تغییرات باعث نازک شدن رشته‌های مو و کاهش تراکم آن‌ها می‌شود. از عوامل مؤثر بر این فرآیند می‌توان به کاهش سطح هورمون‌های جوانی و تغییر در الگوهای تغذیه‌ای بدن اشاره کرد که به نوبه خود باعث تغییر در ساختار مو و افزایش احتمال ریزش آن می‌شود.
در کنار اثرات مستقیم ناشی از پیری، عوامل دیگری مثل عوارض جانبی داروها، بیماری‌های مزمن و تغییرات سبک زندگی هم در افزایش ریزش مو در افراد مسن نقش دارند. رعایت مراقبت‌های بهداشتی و تغذیه مناسب، به همراه مدیریت استرس و تمرینات منظم بدنی، تا حدی از تاثیرات منفی پیری بر سلامت موها می‌کاهد؛ از این رو، آگاهی از تغییرات سنی و اتخاذ روش‌های پیشگیرانه برای حفظ سلامت موها اهمیت ویژه‌ای دارد.
تاثیر عادات ناسالم در ریزش مو
سیگار کشیدن و مصرف الکل خاطر دلیل ایجاد استرس اکسیداتیو و کاهش جذب مواد مغذی از طریق تغذیه نامناسب، تاثیر مستقیم و مخربی بر سلامت موها دارند. در اثر استرس اکسیداتیو، سلول‌های موجود در فولیکول‌های مو دچار آسیب می‌شود و رشد طبیعی موها را مختل می‌کند؛ به‌علاوه، مصرف الکل باعث خشکی و شکنندگی موها می‌شود و کاهش جریان خون به نواحی سر باعث کاهش تغذیه کافی موها می‌شود.
کم‌خوابی هم به عنوان یکی از عوامل مهم در اختلال چرخه رشد مو شناخته می‌شود؛ چون کمبود خواب باعث عدم تعادل هورمونی و کاهش فرآیند بازسازی سلول‌های مو می‌شود. در نتیجه، اگر به اندازه کافی استراحت نکنید، استرس شما افزایش پیدا می‌کند و توانایی سیستم ایمنی در مقابله با آسیب‌های ناشی از عوامل محیطی کاهش پیدا می‌کند، که نهایتاً باعث نازک شدن و کاهش تراکم موهای شما خواهد شد.
شاید این مطلب برای شما مفید باشد: مراقبت های بعد از مزوتراپی
تاثیر مراقبت‌های نادرست در ریزش مو
استفاده مکرر از وسایل حرارتی مثل سشوار، اتو مو و برس‌های حرارتی به سلامت موها آسیب جدی وارد می‌کند. حرارت بالا باعث از دست رفتن رطوبت طبیعی موها و تخریب کوتیکول‌های محافظتی آن‌ها می‌شود، که نتیجه آن خشکی، شکنندگی و کاهش درخشندگی موها است. تماس مداوم و حرارت زیاد ساختار پروتئینی مو را تغییر می‌دهد و باعث موخوره و دوشاخه شدن انتهای مو می‌شود.
علاوه بر این، استفاده از محصولات شیمیایی قوی حاوی ترکیباتی مانند سولفات، پارابن و آمونیاک که در برخی رنگ‌ها و شامپوها یافت می‌شوند، می‌تواند به کوتیکول مو آسیب رسانده و باعث خشکی، شکنندگی و حتی ریزش مو شود. همچنین، شستشوی نادرست موها، مانند استفاده از مواد شوینده نامناسب یا شستشوی بیش از حد، می‌تواند روغن‌های طبیعی مو را از بین برده و منجر به خشکی و آسیب‌پذیری بیشتر موها گردد.
تاثیر تغییر فصل در ریزش مو
در فصل‌های پاییز و بهار به خاطر تغییرات ناگهانی آب و هوا، تغییر سطح نور خورشید و نوسانات دمایی، چرخه رشد مو تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در این فصول، تعدادی از موها به مرحله تلوژن وارد می‌شوند و به صورت موقت از بین می‌روند؛ این وضعیت طبیعی است و معمولا نگرانی خاصی ایجاد نمی‌کند. تغییرات محیطی باعث کاهش تولید برخی هورمون‌ها و ویتامین‌ها می‌شود و بدن به صورت فیزیولوژیکی برای سازگاری با شرایط جدید، چرخه رشد مو را تنظیم می‌کند.
از سوی دیگر، عوامل تکمیلی مثل تغییر در تغذیه، میزان استرس و سبک زندگی هم در افزایش موقتی ریزش مو در این فصول نقش دارند. به عنوان مثال، کاهش نور خورشید در پاییز اغلب به کاهش سطح ویتامین D و تغییر در متابولیسم مو منجر می‌شود؛ در حالی که بهار با افزایش رطوبت و تغییرات هورمونی، باعث بازگشت تدریجی موها به چرخه رشد عادی می‌شود. این تغییرات فصلی معمولا بدون مداخله درمانی به خودی خود بهبود پیدا می‌کنند.