آفتاب گرفتن و لیزر موهای زائد به شدت با یکدیگر ناسازگارند. نور مستقیم خورشید و دستگاه‌های سولاریوم هم اثربخشی درمان لیزر را به طور قابل توجهی کم می‌کنند و هم پوست شما را در معرض خطر عوارض جدی قرار می‌دهند. برای دستیابی به بهترین نتیجه از لیزر و محافظت از پوستتان، مهم است که از آفتاب (طبق زمان‌بندی توصیه‌شده) دوری کنید، همواره از ضدآفتاب مناسب بهره ببرید و دستورالعمل‌های پزشک معالج خود را به دقت دنبال نمایید.
چرا پیش از لیزر موهای زائد نباید آفتاب گرفت؟
قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید، چه به صورت طبیعی و چه از طریق سولاریوم، پیش از جلسه لیزر موهای زائد به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. نور آفتاب سبب تحریک سلول‌های رنگدانه‌ساز پوست (ملانوسیت‌ها) و تولید بیشتر ملانین می‌شود.
این فرآیند به برنزه شدن پوست می‌انجامد. دستگاه لیزر برای تشخیص و هدف قرار دادن رنگدانه موجود در فولیکول مو طراحی شده است. وقتی پوست اطراف مو برنزه و تیره می‌شود، تضاد رنگی میان پوست و مو کاهش پیدا می‌کند. این کاهش تضاد، کار را برای دستگاه لیزر دشوارتر می‌سازد. در نتیجه، انرژی لیزر ممکن است به جای تمرکز کامل روی فولیکول مو، توسط پوست برنزه جذب شود.
فاصله زمانی لازم بین آفتاب گرفتن و لیزر موهای زائد
یکی از سوال های پرتکرار در زمینه آفتاب گرفتن و لیزر موهای زائد، مدت زمان مورد نیاز برای پرهیز از نور خورشید پیش از درمان است. متخصصان پوست عموما توصیه می‌کنند که حداقل 4 تا 6 هفته قبل از جلسه لیزر، از آفتاب گرفتن یا استفاده از سولاریوم خودداری کنید.
اگر پوست شما در اثر آفتاب دچار سوختگی شده است، باید تا بهبودی کامل و بازگشت رنگ پوست به حالت عادی صبر کنید. حتی اگر برنزه شدن پوست شدید نباشد، بهتر است حداقل 2 هفته پیش از لیزر، تماس مستقیم و طولانی پوست آن ناحیه نور خورشید محدود شود. رعایت این فاصله زمانی، به دستگاه لیزر کمک می‌کند تا به شکل دقیق‌تری عمل کند و احتمال بروز عوارض جانبی به کمترین حد خود برسد.
عوارض لیزر بعد از آفتاب گرفتن
انجام لیزر موهای زائد روی پوستی که به تازگی برنزه شده یا دچار آفتاب‌سوختگی است، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. وقتی پوست برنزه است، خود پوست مقادیر زیادی رنگدانه دارد و انرژی لیزر را به خود جذب می‌کند. این مسئله می‌تواند منجر به عوارض زیر شود:
- سوختگی‌های پوستی: از سوختگی‌های سطحی و قرمزی گرفته تا سوختگی‌های شدیدتر همراه تاول.
- تغییرات رنگ پوست: امکان دارد لکه‌های تیره‌تر (هایپرپیگمنتیشن) یا روشن‌تر (هیپوپیگمنتیشن) روی پوست ایجاد شوند که ممکن است دائمی باشند یا بهبودی آن‌ها ماه‌ها طول بکشد.
- ایجاد زخم و اسکار: در موارد شدید سوختگی، احتمال باقی ماندن جای زخم وجود دارد.
- افزایش درد و ناراحتی: پوست حساس شده در اثر آفتاب، واکنش شدیدتری به حرارت لیزر نشان می‌دهد و جلسه درمانی دردناک‌تر خواهد بود.
- کاهش چشمگیر اثربخشی: بخش زیادی از انرژی لیزر توسط پوست جذب می‌شود و به فولیکول مو نمی‌رسد، بنابراین نتیجه درمان ضعیف خواهد بود.
مراقبت‌های ضروری پس از لیزر موهای زائد در برابر آفتاب
پوست پس از جلسه لیزر موهای زائد بسیار حساس و آسیب‌پذیر می‌شود. اشعه لیزر با ایجاد حرارت در فولیکول مو، آن را تخریب می‌کند و این فرآیند سبب التهاب و حساسیت موقت پوست می‌گردد. به همین دلیل، مراقبت از پوست در برابر نور خورشید پس از لیزر، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند.
مهم‌ترین نکته، پرهیز کامل از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید و همچنین استفاده از سولاریوم است. این پرهیز باید حداقل به مدت دو هفته رعایت شود، اما بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند این مدت را تا چهار هفته یا بیشتر نیز ادامه دهید. اگر مجبور به خروج از منزل هستید:
- نواحی لیزر شده را به طور کامل لباس‌های پوشیده و محافظ بپوشانید.
- از کرم‌های ضدآفتاب (محافظت در برابر UVA و UVB) عامل حفاظتی SPF 30 یا بالاتر به مقدار کافی استفاده کنید و هر دو ساعت یکبار آن را تمدید نمایید.
- برای صورت، استفاده از کلاه لبه‌پهن و عینک آفتابی بزرگ توصیه می‌شود.
عدم رعایت این موارد در بحث آفتاب گرفتن و لیزر موهای زائد می‌تواند منجر به آفتاب‌سوختگی شدید، تشدید التهاب، ایجاد لک و حتی عفونت در پوست لیزر شده شود.
چه مدت بعد از لیزر می‌توان پوست را برنزه کرد؟
پاسخ متخصصان این است که باید حداقل چهار هفته پس از آخرین جلسه لیزر صبر کنید. برخی حتی توصیه می‌کنند این زمان را تا شش هفته افزایش دهید. دلیل این توصیه، دادن فرصت کافی به پوست برای ترمیم کامل و بازگشت به حالت طبیعی است.
پوست پس از لیزر دچار التهاب و حساسیت است و فولیکول‌های مو در حال بهبود هستند. قرار دادن چنین پوستی در معرض اشعه UV خورشید یا سولاریوم می‌تواند روند بهبودی را مختل کند و خطر بروز عوارضی مانند سوختگی، تاول، تغییرات دائمی رنگ پوست (لکه‌های تیره یا روشن) و حتی اسکار را به شدت بالا ببرد.
خطرات برنزه کردن پوست پس از لیزر
برنزه کردن پوست، چه نور خورشید و چه دستگاه سولاریوم، بلافاصله یا مدت کوتاهی پس از لیزر موهای زائد، می‌تواند سلامت پوست شما را به طور جدی تهدید کند. پوست در این دوران به شدت به نور ماوراء بنفش حساس است. خطرات اصلی عبارتند از:
- آفتاب‌سوختگی شدید: پوست لیزر شده به سرعت و شدت بیشتری دچار آفتاب‌سوختگی می‌شود، حتی تماس کوتاه نور خورشید.
- تاول و پوسته‌ریزی: سوختگی‌ها می‌توانند منجر به ایجاد تاول‌های دردناک و پوسته‌ریزی شدید شوند.
- هایپرپیگمنتیشن (لکه‌های تیره): یکی از شایع‌ترین عوارض ترکیب نادرست آفتاب گرفتن و لیزر موهای زائد، ایجاد لکه‌های قهوه‌ای یا تیره در نواحی لیزر شده است.
- هیپوپیگمنتیشن (لکه‌های روشن): در برخی موارد، پوست ممکن است رنگدانه خود را از دست بدهد و لکه‌هایی روشن‌تر از رنگ طبیعی پوست ایجاد شوند که درمان آن‌ها دشوار است.
- افزایش التهاب و قرمزی: آفتاب می‌تواند التهاب و قرمزی ناشی از لیزر را تشدید و طولانی‌تر کند.
- خطر عفونت: پوست آسیب‌دیده و ملتهب بیشتر در معرض عفونت‌های پوستی قرار دارد.
- ایجاد اسکار: در موارد شدید سوختگی یا التهاب، احتمال باقی ماندن جای زخم (اسکار) وجود دارد.
نکات کلیدی برای بهترین نتیجه از لیزر و حفظ سلامت پوست
برای اینکه از درمان لیزر موهای زائد بهترین نتیجه را بگیرید و همزمان سلامت پوست خود را حفظ کنید، توجه به نکات زیر در ارتباط آفتاب گرفتن و لیزر موهای زائد بسیار مهم است:
- انتخاب کلینیک و متخصص معتبر: انجام لیزر توسط افراد آموزش‌دیده و دستگاه‌های استاندارد، اولین قدم برای یک درمان ایمن و موثر است.پیشنهاد می‌کنیم برای انجام این کار به مطب دکتر اجمند در جردن مراجعه کنید که از بهترین و به روزترین دستگاه ها استفاده می‌کنند.
- پرهیز جدی از آفتاب و سولاریوم: همانطور که توضیح داده شد، حداقل ۴ تا ۶ هفته قبل و ۴ هفته بعد از جلسات لیزر از آفتاب گرفتن و سولاریوم خودداری کنید.
- استفاده منظم از ضدآفتاب: حتی در روزهای ابری و در فواصلی که آفتاب نمی‌گیرید، استفاده از ضدآفتاب SPF 30 یا بالاتر برای نواحی تحت درمان (در صورت قرار گرفتن در معرض نور) یک عادت خوب است.
- پیروی از دستورالعمل‌های مراقبتی: تمام توصیه‌های متخصص را در مورد مراقبت‌های قبل و بعد از لیزر، مانند عدم استفاده از مواد لایه‌بردار یا کرم‌های خاص، به دقت رعایت کنید.
- عدم دستکاری پوست: از خاراندن، کندن پوسته‌ها یا دستکاری نواحی لیزر شده خودداری کنید.
- هیدراته نگه داشتن پوست: نوشیدن آب کافی و استفاده از مرطوب‌کننده‌های ملایم و فاقد عطر (طبق توصیه پزشک) به بهبودی پوست کمک می‌کند.
- صبر و تکمیل دوره درمان: نتایج لیزر موهای زائد به تدریج و پس از تکمیل تمام جلسات توصیه شده توسط متخصص ظاهر می‌شوند.